Trekschakelaar aansluiten Schakelaar met een trekkoord_1300x800

Uiteraard zijn er tal van soorten schakelingen mogelijk als het aankomt op lichtschakelaars. De belangrijkste factoren daarvoor zijn de hoeveelheid lampen die je wilt bedienen. En vanuit hoeveel plaatsen je deze lampen wilt aansturen. In deze handig blog geven we een overzicht van alle mogelijke lichtschakelingen die je kunt maken. Zo maak je altijd de juiste keuze voor de schakelaar die jij nodig hebt.

Van alle soorten schakelingen benoemen we:

  • Definitie en verdere uitleg
  • Toepassingen van de betreffende schakeling
  • Benodigdheden om de schakeling te maken

Ook hebben we van veel type lichtschakelingen een stappenplan voor aansluiten gemaakt. Daarmee leggen we stap voor stap uit hoe je deze lichtschakeling zelf kunt toepassen.

Soorten schakelingen

•   Enkelpolige schakeling

•   Wisselschakeling

•   Kruisschakeling

•   Serieschakeling

•   Wissel-wisselschakeling

•   Hotelschakeling

•   Dubbelpolige schakeling

Enkelpolige schakeling

Wat is een enkelpolige schakeling?

Een enkelpolige schakeling is de meest eenvoudige schakeling die we kennen. De enkelpolige schakeling is bedoeld om één lichtpunt mee in of uit te schakelen vanaf één plaats. Dus gewoon een simpele lichtknop waarmee je één lamp bedient.

De enkelpolige schakeling wordt vanwege zijn veelzijdigheid en eenvoud op alle plaatsen in huis vaak toegepast en heeft geen specifieke toepassingsgebieden. 

Dit heb je nodig voor een enkelpolige schakeling

Om een enkelpolige schakeling te maken, heb je één wisselschakelaar nodig. Deze schakelaar wordt altijd bediend met een enkele wip, aangezien je hiermee één lamp aanstuurt. Ook een trekschakelaar is een variant van een wisselschakelaar. Alleen vindt de bediening dan niet plaats via een wip, maar via een trekkoord.

Vroeger bestond er ook een enkelpolige schakelaar voor dit type schakeling. Maar vanwege zijn beperkte functionaliteit is een wisselschakelaar hier de standaard geworden. Deze is namelijk ook inzetbaar voor andere type schakelingen, maar kan ook dienst doen in een enkelpolige schakeling.

Soorten wisselschakelaars die je hiervoor kunt gebruiken 

Voor het maken van een enkelpolige schakeling hebben we een handig stappenplan gemaakt.

Wil je een trekschakelaar aansluiten in een enkelpolige schakeling? Ook daarvoor hebben we een stappenplan. Bekijk het stappenplan hier:

Wisselschakeling

Wat is een wisselschakeling?

Ook de wisselschakeling is een zeer veel voorkomende schakeling. Met een wisselschakeling kun je één lichtpunt in- of uitschakelen vanaf twee plaatsen in je woning. Bijvoorbeeld aan beide kanten van een ruimte. Net als de enkelpolige schakeling wordt de wisselschakeling vanwege zijn veelzijdigheid en eenvoud op veel plaatsen in huis toegepast. Er zijn voor een wisselschakeling geen specifieke toepassingen.

Dit heb je nodig voor een wisselschakeling

Om een wisselschakeling te maken heb je twee wisselschakelaars nodig. Op beide plekken waar je de lamp wilt bedienen installeer je een wisselschakelaar. Deze zijn met elkaar verbonden via een tweetal schakeldraden. Doordat er een circuit wordt gemaakt met twee draden, kan het circuit op beide plekken gesloten en geopend worden. Het maakt dus niet uit in welke stand de beide schakelaars staan. Vanaf beide plekken kan de het licht worden ingeschakeld of uitgeschakeld.

Ook voor het maken van een wisselschakeling met behulp van een wisselschakelaar hebben we een slim stappenplan gemaakt.

Besluit je om een wisselschakelaar te maken met één of twee trekschakelaars? Ook dat kan. Gebruik ook hiervoor het stappenplan voor het aalsuiten van een trekschakelaar.

Kruisschakeling

Wat is een kruisschakeling?

Wil je een lamp vanuit meer dan twee plekken bedienen? Dan is een kruisschakeling de perfecte uitkomst. Met een kruisschakeling heb je de mogelijkheid om één lichtpunt vanuit drie of meer plaatsen te bedienen. In principe kun je met dit type schakeling een oneindig aantal bedieningspunten maken.

Toepassingen van de kruisschakeling

Een kruisschakeling wordt doorgaans toegepast op grotere plaatsen waarbij het handig is om op drie of meer plaatsen een bedieningspunt te maken. Denk hierbij aan trappenhuizen, lange gangen, vergaderzalen of andere grote ruimtes.

Dit heb je nodig voor een kruisschakeling

Om een kruisschakeling te maken heb je twee wisselschakelaars en (minimaal) één kruisschakelaar nodig. Je creëert een circuit waarbij aan beide uiteinden een wisselschakelaar wordt gemonteerd. De kruisschakelaar kan daar tussenin worden geplaatst om ook een bedieningspunt te maken. Van deze kruisschakelaar kan je er meerdere toepassen. Door de unieke functionaliteit van de kruisschakelaar behoud je altijd een rond circuit. Dit biedt de mogelijkheid om altijd op ieder punt in de schakeling het licht in of uit te schakelen. Alle schakelaars die worden gebruikt worden bediend met een enkele wip.

Voor het maken van een kruisschakeling hebben we op dit moment nog geen stappenplan gemaakt.

Serieschakeling

Wat is een serieschakeling

Stel je voor dat er in een ruimte twee lampen hangen. En dat je deze beide vanuit één plek wilt bedienen? Dat kan met een serieschakeling. Hiermee kun je dus twee lichtpunten in- en uitschakelen vanuit één plaats. Het grote voordeel hiervan is dat je slechts één inbouwdoos nodig hebt. Een serieschakeling bestaat uit twee enkelpolige schakelingen in één behuizing.

Toepassingen van de serieschakeling 

Een serieschakeling is de meest gebruikte schakeling om twee lampen mee te bedienen. Ook voor de serieschakeling geldt dat hij vanwege zijn veelzijdigheid op alle plaatsen in huis kan worden toegepast. De serieschakeling heeft geen specifieke toepassingsgebieden.

Dit heb je nodig voor een serieschakeling 

Om een serieschakeling te maken heb je alleen een serieschakelaar nodig. De serieschakelaar is ook beschikbaar als variant met oriëntatieverlichting. Dit led-element in de schakelaar brandt als de schakelaars uitgeschakeld zijn. Daardoor kan je de lichtschakelaar eenvoudig vinden op donkere plaatsen, bijvoorbeeld op het toilet of op de gang. Ook kan je kiezen voor een serieschakelaar met controleverlichting. Deze brandt juist als de schakelaar is ingeschakeld. Je kan daarmee dus controleren of het licht aan staat. Je bedient een serieschakelaar altijd met een dubbele wip.

Wil je zelf een serieschakeling aanleggen? We hebben ook hiervoor een stappenplan.

Wissel-wisselschakeling

Wat is een wissel-wisselschakeling?

De wissel-wisselschakeling bestaat uit twee afzonderlijke wisselschakelingen die worden bediend vanuit één behuizing. Je kan hiermee dus twee lichtpunten aansturen vanuit twee plaatsen. Uiteraard is het hiervoor nodig om op beide bedieningspunten een wissel-wisselschakelaar te monteren. De wissel-wisselschakelaar beschikt over zes aansluitpunten. Hij wordt bediend met een dubbele wip.

Toepassingen van een wissel-wisselschakeling?

De wissel-wisselschakelaar wordt vaak toegepast in ruimtes die aan twee kanten te betreden zijn, zoals bijvoorbeeld een eetkamer. Je kunt dan vanuit beide zijden twee lichtpunten aansturen. Uiteraard is het hiervoor nodig om op beide bedieningspunten een wissel-wisselschakelaar te monteren.

Ook is het mogelijk om de wissel-wisselschakelaar te gebruiken om twee separate wisselschakelingen mee te bedienen. Dat betekent dat er twee reguliere wisselschakelaars op verschillende plaatsen worden gemonteerd, die allebei zijn aangesloten op de wissel-wisselschakelaar. Er zijn dan drie verschillende bedieningsplaatsen voor twee lichtpunten. Denk hierbij aan een gang en een overloop op verschillende verdiepingen.

Lamp 1 hangt op de eerste verdieping en is te bedienen vanaf de begane grond en de eerste verdieping.

Lamp 2 hangt op de zolder en is te bedienen vanaf de eerste verdieping en vanaf de zolder.

In deze situatie plaats je een wissel-wisselschakelaar op de eerste verdieping (om lamp 1 en 2 mee te bedienen). Je sluit deze aan op een wisselschakelaar op de begane grond (voor lamp 1) en op een wisselschakelaar op zolder (voor lamp 2).

Dit heb je nodig voor een wissel-wisselschakeling

Om een wissel-wisselschakeling te maken heb je twee wissel-wisselschakelaars nodig. Om een wissel-wisselschakelaar te bedienen gebruik je een dubbele wip. Om een dubbele wisselschakeling te maken zoals hierboven is beschreven, heb je ook twee wisselschakelaars nodig.

De enige Merten wissel-wisselschakelaar van Schneider Electric

Voor het aanleggen van een wissel-wisselschakeling hebben we helaas nog geen stappenplan beschikbaar.

Dubbelpolige schakeling

Wat is een dubbelpolige schakeling?

Een dubbelpolige schakeling wordt ook vaak een tweepolige schakeling genoemd. Het is een type schakeling die zich uitstekend leent voor toepassing in vochtige ruimtes. Bij uitschakeling wordt zo het volledige stroomcircuit spanningsvrij gemaakt. Een dubbelpolige schakelaar is altijd voorzien van vier aansluitklemmen. Kenmerkend aan dit type schakeling is dat zowel de fasedraad, als de nuldraad onderbroken worden als de schakelaar uit staat.

Toepassingen van de dubbelpolige schakeling?

Zoals eerder benoemd is dit type schakeling vanwege zijn verhoogde veiligheid uitermate geschikt voor vochtige ruimtes. Hierbij kan je denken aan de badkamer, maar ook aan toepassingen in de buitenlucht. Omdat hij vaak wordt toegepast bij de wasmachine, wordt dit type schakelaar ook wel als een wasmachineschakelaar aangeduid.

Dit heb je nodig voor een dubbelpolige schakeling

Voor het aanleggen van een dubbelpolige schakeling heb je alleen een dubbelpolige schakelaar nodig. Let er goed op dat de draden op de juiste manier zijn aangesloten op de vier aansluitklemmen. Een dubbelpolige schakelaar wordt altijd afgedekt met een enkele wip die voorzien is van een I/O markering. Hierdoor kan je in één oogopslag zien wat de aan- en de uitstand van de schakelaar is.

De enige Merten dubbelpolige schakelaar van Schneider Electric

Op dit moment hebben we nog geen stappenplan voor het aanleggen van een dubbelpolige schakeling.