Hoe hoog plaats je een stopcontact? Complete gids voor alle ruimtes

Hoe hoog moet je een stopcontact plaatsen? Is er een minimum hoogte, of een maximum? Dat zijn vragen die je vast te binnen schieten als je aan het klussen of renoveren bent. De geadviseerde hoogte van het stopcontact is afhankelijk van de ruimte waarin je het gaat monteren. Voor de verschillende ruimtes gelden verschillende regels. In deze uitgebreide blog vind je tips voor de hoogte van de stopcontacten voor alle ruimtes in huis. 

De plaatsing van een stopcontact is belangrijk voor de beste veiligheid in huis. Stopcontacten kunnen een potentieel gevaar zijn. Je kiest uiteraard voor de beste veiligheid in elke ruimte van het huis.

Misschien had je het al verwacht. Maar de grootste verschillen zitten tussen vochtige en droge ruimtes. Een vochtige ruimte brengt uiteraard meer potentieel gevaar met zich mee. Daar wordt een stopcontact dus ook op een andere hoogte gemonteerd. Voor de doorgaans vochtige ruimtes, zoals de badkamer en de keuken gelden ook aanvullende regels voor het aansluiten van een stopcontact. Uiteraard lichten we ook deze toe in dit artikel.

Voor buitenstopcontacten gelden uiteraard weer andere regels. Naast een verhoogde kans op vocht zijn er ook andere aspecten die van belang zijn om de veiligheid te waarborgen. Deze lichten we later in dit artikel toe. 

In dit artikel vind je alle tips voor de hoogte van stopcontacten voor de onderstaande ruimtes in huis.

- Hoogte stopcontacten in woonkamer en slaapkamers

- Hoogte stopcontacten in de kinderkamer

- Hoogte stopcontacten in de badkamer

- Hoogte stopcontacten in de keuken

- Hoogte stopcontacten in de tuin of buitenruimte

In normale leefruimtes, zoals de woonkamer of slaapkamers gelden vanzelfsprekend de minste regels. De ruimtes zijn droog en er zijn geen aanvullende gevaren zoals bijvoorbeeld in de badkamer. Het advies is om een minimumhoogte van 30 cm boven de vloer te hanteren. 30 cm is een ideale hoogte om een stopcontact eenvoudig weg te werken achter een kast of bank.

Buk je liever niet om bij het stopcontact te komen? Dan kan je de stopcontacten natuurlijk ook hoger plaatsen. Een veelgebruikte hoogte is tussen de 105 en 120 cm boven de grond. Hier worden de stopcontacten vaak gecombineerd met een lichtschakelaar. Ook is dit een handige hoogte voor bijvoorbeeld een tafel of bureau. Het stopcontact bevindt zich dan iets hoger dan het tafelblad, maar is altijd goed binnen handbereik.

Toch nog wat hoger? Kies dan voor een hoogte van 150 cm boven de grond. We adviseren om stopcontact niet veel hoger te plaatsen dan dat. Het kan dan vervelend zijn om op hoofdhoogte kracht te moeten zetten. Tegelijkertijd is 150 cm een hoogte waarom vaak lichtschakelaars worden gemonteerd. Dan is het bijplaatsen van een stopcontact nog niet zo’n gek idee.

Ga je aan de slag met de kinderkamer en moet je de elektra nog aanleggen? Dan is het advies om uiteraard de stopcontacten wat hoger te plaatsen. Zo voorkom je dat jouw baby, peuter of kleuter in een gevaarlijke situatie terecht kan komen bij een stopcontact.

Kies bij een kinderkamer (of op alle plekken in huis) voor een stopcontact met verhoogde aanraakbeveiliging. Bij een stopcontact met bescherming zijn de openingen van het stopcontact niet altijd open. De stopcontacten zijn voorzien van een kunststof “afdekking” die pas opent als er op beide openingen evenveel druk wordt uitgeoefend. Dit drukmechanisme verkleint het risico dat een voorwerp of vinger in de openingen kan komen aanzienlijk. Lees meer over stopcontacten met aanraakbeveiliging. 

Uiteraard wil je in de badkamer ook een of meerdere stopcontacten hebben. Maar het kan er uiteraard wel vochtig worden. Ook kan stromend water ervoor zorgen dat er extra gevaarlijke situaties ontstaan. Het water uit de kraan bevat stoffen zoals kalk en chloor die zorgen voor stroom geleiden wanneer het water in contact komt met electriciteit. Hierdoor ontstaat kans op kortsluiting of elektrocutie. Om deze gevaarlijke situaties te voorkomen, zijn er verschillende regels voor stroom in de badkamer. En dat is maar goed ook.

Het is van groot belang dat de meterkast in huis is uitgerust met een aardlekschakelaar. Deze schakelaar onderbreekt onmiddellijk de stroomtoevoer in geval van een stroomlek en voorkomt daarmee gevaarlijke situaties. Dat is de eerste stap naar veilig stroomgebruik in de badkamer. In nieuwe woningen is een aardlekschakelaar sowieso verplicht, maar als je nog een oude stoppenkast hebt, dan is er geen aardlekschakelaar. Het is in dat geval raadzaam om de de groepenkast ook een opknapbeurt te geven. 

Een stopcontact met randaarde voorkomt dat het aangeloten elektrische apparaat niet onder stroom komt te staan. Dat is in een vochtige omgeving wel een fijne gedachte. Om te voorkomen dat je een schok krijgt als gevolg van geleiding, is het sterk aan te raden om een stopcontact met aarding te gebruiken. Logisch eigenlijk dat het sinds 1996 ook verplicht is om bij nieuwbouw en renovatie stopcontacten met randaarde te installeren.

In de badkamer worden vier verschillende zones gedefinieerd. Deze zones hebben allemaal hun eigen richtlijnen voor het plaatsen van elektra. Een veel voorkomende term die je daarbij vaak hoort is de IP-beschermingsgraad. Hieronder lichten we de verschillende zones in de badkamer toe.

Wat is de IP-beschermingsgraad?

 De IP-beschermingsgraad geeft aan tot welke mate het product bestand is tegen het binnendringen van vaste en vloeibare stoffen. IP staat voor International Protection rating. Het eerste cijfer geeft de mate van bescherming aan tegen vaste stoffen en het tweede cijfer de bescherming tegen vocht.

Zone 0 is de ruimte die zich in het bad of in de douchebak bevindt. Hier mag geen elektra worden geplaatst, tenzij deze minimaal een IP67 beschermingsgraad heeft. IP67 houdt in dat het product is beschermd tegen onderdompelen in water voor een duur van 30 minuten. Zoals je verwacht is dat in ieder geval geen enkel stopcontact of lichtschakelaar.

Zone 1 wordt omschreven als de ruimte direct boven de het bad of de douchebak tot een hoogte van 2.6 meter. Heb je een douchekop zonder cabine? Dan geldt zone 1 in een straal van 1.2 meter rond de douchekop. In zone 1 geldt een minimale beschermingsgraad van IP65. Dat betekent dat het product is beschermd tegen het binnendringen van waterstralen. Ook in dit geval zijn er geen schakelaars of stopcontacten die daaraan voldoen.

Zone 2 is het gebied dat zich in een straal van 60 cm om het bad, de douchecabine of de wastafel bevindt. Beschikt je badkamer over een douche zonder cabine, dan bestaat zone 2 niet. Voor dit gebied gelden dan de regels van zone 1. In zone 2 is IP44 de minimale beschermingsgraad. IP44 beschermt tegen spatwater. Hier kun je dus schakelmateriaal plaatsen dat een IP44 graad heeft, zoals bijvoorbeeld de Merten stopcontacten met klapdeksel. 

Ten slotte komen we aan bij zone 3 in de badkamer. Dit is het gebied vanaf 60 cm tot 3 meter van het bad, douchecabine of wastafel. Hier mag je ook zeker een stopcontact of lichtschakelaar plaatsen, maar dan moet het wel voldoen aan een IP21 beschermingsgraad.

Voor alle plekken die zich verder dan 3 meter van het bad, douche of wastafel bevinden, gelden geen specifieke regels voor de IP-beschermingsgraad. Hier ben je helemaal vrij in je keuze voor schakelmateriaal.

Net als de badkamer, is ook de keuken een vochtige ruimte. Je vindt er altijd stromend water en daarom moet je extra goed oppassen met het aanleggen van stopcontacten in de keuken. Net als in de andere ruimtes adviseren we om stopcontacten niet lager dan 30 cm boven de vloer te plaatsen. Dit geldt ook voor stopcontacten die zich niet direct in het zicht bevinden. Voorbeelden daarvan zijn stopcontacten voor apparaten zoals de oven, vaatwasser of koelkast.

Wil je stopcontacten boven het aanrecht plaatsen? Dan zijn er wat betreft de hoogte geen verplichtingen. We raden aan om toch een behoorlijke ruimte tussen het stopcontact en het aanrechtblad aan te houden. Je weet dan zeker dat je keukenapparatuur met een vlakke stekker met de kabel naar beneden kunt aansluiten in het stopcontact.

Verder raden we aan om te, net als in de badkamer, stopcontacten met een klapdeksel te monteren. Wanneer de deksel gesloten is, kan vocht niet binnendringen in het stopcontact. Het deksel zorgt er bovendien voor dat het stopcontact niet vies wordt door vet of opspattende ingrediënten.

Voor de esthetiek kan je er overigens ook voor kiezen om de stopcontacten op dezelfde hoogte te monteren als de overige schakelaars en stopcontacten in huis. Zoals we ook bij de andere leefruimtes adviseren: Hoogtes tussen de 105 en 120 cm boven de grond zijn erg gebruikelijk.

Dan komen we aan bij het stromende water. Hoe ver moet moet het stopcontact verwijderd zijn van de keukenkraan en de wasbak? Voor de keukenkraan adviseren we dezelfde afstand aan te houden als in de badkamer, en dan specifiek zone 2. Dat betekent dat je minimaal 60 cm afstand houdt tussen de wasbak en een stroompunt. Om extra veilgiheid te garanderen kan je er ook hier voor kiezen om een stopcontact met klapdeksel te monteren. Dan weet je zeker dat het binnenwerk droog blijft en dat er geen kortsluiting ontstaat.

Buitenstopcontacten kunnen onderhevig zijn aan zware weersomstandigheden. Ook moeten ze tegen een stootje kunnen. Voor buitenstopcontacten geldt dus dat ze (spat)waterdicht moeten zijn. Dat houdt in dat ze een IP-beschermingsgraad van minimaal IP44 hebben. De Mureva Styl serie van Schneider Electric is zelfs nog beter bestand tegen vocht, dankzij een IP55 beschermingsgraad.

Ondanks dat vocht minder makkelijk binnendringt in een buitenstopcontact, is het toch goed om ze wat hoger van de grond op te hangen. De geadviseerde minimum hoogte is 30 cm boven de grond. Maar wij adviseren om het buitenstopcontact toch liever op minimaal 45 cm boven de grond te plaatsen. Dit is wat veiliger in het geval van hevige regenval, lichte overstromingen of opspattend water van tuingereedschap zoals de hogedrukreiniger of tuinslang.

Verder moeten buitenstopcontacten, net als schakelmateriaal in de badkamer, in Nederland altijd worden beveiligd met een aardlekschakelaar. Hierdoor wordt het risico op kortsluiting verminderd. De buitenstopcontacten zijn ook altijd te herkennen aan een afdekklepje. Zoals hierboven is beschreven, draagt dat bij aan een hogere IP-beschermingsgraad.

Tip: Heb je de draden te ver gestript, of zitten ze op de verkeerde plek? Door de veerklemmen in te drukken, kan je de draden er weer uit trekken.

Het is belangrijk om de veiligheid van de diverse ruimtes in en om het huis goed in acht te nemen. Voor vochtige plaatsen, zoals de badkamer, keuken of tuin gelden daarom aangescherpte regels. Wanneer je hier zorgvuldig rekening mee houdt, weet je dat jouw elektrische installatie altijd zo veilig mogelijk is. Dat geeft een gerust gevoel voor jou en je familie.

Ben je inmiddels klaar om de stopcontacten of schakelaars te monteren? We hebben voor het meeste van ons schakelmateriaal handige handleidingen geschreven. In onze duidelijke stappenplannen begeleiden we je stap voor stap, zodat je ook met de installatie van de elektra geen fouten maakt.