Waarom schakelt mijn installatieautomaat af?

We hebben het allemaal wel eens meegemaakt. Wil je net de magnetron aanzetten of je schuurmachine, valt ineens de stroom uit. Erg vervelend natuurlijk, maar eigenlijk helemaal geen ramp. Er is namelijk een installatieautomaat afgeschakeld. En dat is alleen maar goed, want deze beschermt mens en apparatuur. Een automaat zorgt er zo voor dat er geen gevaarlijke situatie ontstaan.

Om te begrijpen waarom je installatieautomaat afschakelt, is het handig om eerst uit te leggen wat een installatieautomaat precies is, en wat hij doet. Een installatieautomaat is in de volksmond ook wel bekend als een ‘automaat’ of een ‘groep’ in de groepenkast. In elke groepenkast vind je automaten. Het is een van de meest voorkomende componenten. 

Het meest gangbare product is een B16 installatieautomaat. Deze is voorzien van een B-karakteristiek, wat wordt gezien als een standaard automaat. 16 staat voor 16 ampère (A), wat betekent dat hij een nominale stroom heeft van 16 ampère. Voor zwaardere of specifieke toepassingen zijn er ook andere soorten automaten beschikbaar. In iedere groepenkast wordt een automaat weer beveiligd door een aardlekschakelaar.

Een installatieautomaat, of groep, beveiligt het stroomcircuit van een deel van je woning. Ook worden in sommige gevallen zwaardere apparaten op een eigen groep gezet, zoals bijvoorbeeld een inductiekookplaat of een vaatwasser.

Doen er zich onregelmatigheden voor, dan schakelt de automaat af. Dit doet een installatieautomaat om het elektrische circuit in de woning te beschermen. Zo word je niet blootgesteld aan gevaarlijke hoeveelheden stroom. Ook voorkomt een automaat het risico op elektrische brand in je woning.

Dat een groep uitvalt kan ontstaan door een aantal redenen. Bijvoorbeeld als gevolg van overbelasting of een onvoorzien defect. Hieronder lees je de meest voorkomende redenen waarom je installatieautomaat afschakelt en wat je eraan kunt doen.

1. Overbelasting
2. Kortsluiting
3. Defecte bekabeling

Vaak is overbelasting van het circuit een reden voor afschakeling. Een automaat schakelt af wanneer er meer stroom doorheen moet dan zijn maximumcapaciteit is. Voor een B16 automaat ligt het maximale vermogen 3680W (Watt). Dit wordt ook wel als 3.6kW aangeduid. Wanneer er in een woning meerdere apparaten met een hoog stroomverbruik op dezelfde groep zijn aangesloten, treedt het interne detectiemechanisme in werking.

Dit mechanisme wordt geactiveerd wanneer het piekvermogen van 6000A wordt bereikt. De groep valt uit en voorkomt daarmee dat er teveel stroom naar de apparaten gaat. Zo wordt overbelasting voorkomen. Daarom valt soms de stroom uit als je een extra apparaat met een hoog vermogen (zoals een föhn of een boormachine) in het stopcontact doet. Dit betekent dat je dus al bijna aan het maximale vermogen van de automaat zit.

Dit is een belangrijke reden waarom zware apparaten (bijvoorbeeld een inductiekookplaat) een eigen groep hebben. Dit heeft te maken met de NEN 1010 normen. Volgens het Nederlands Normalisatie Instituut moeten alle apparaten die meer dan 2.000W (Watt) gebruiken op een eigen groep worden aangesloten.

Vaak worden deze aangesloten op een fornuisgroep of een kook-/krachtgroep. Beide componenten nemen meer ruimte in beslag in de groepenkast, maar kunnen ook een hoger vermogen aan. Een fornuisgroep is feitelijk een dubbele installatieautomaat die aan elkaar is gekoppeld. Hierop kunnen apparaten worden aangesloten met een vermogen van hooguit 7,3kW (7380W).

Een kook-/krachtgroep gaat hierin zelfs nog iets verder. Hierop kunnen apparaten worden aangesloten met een vermogen van meer dan 7.3kW of op 400V werken. Hierbij kan je denken aan een jacuzzi of een 3-fase laadpaal voor een elektrische auto. Een krachtgroep kan tot 11kW aan vermogen aan. Een krachtgroep kan alleen in een 3-fase groepenkast worden gemonteerd.

Schakelt je installatieautomaat af door overbelasting, dan is het eenvoudig om deze weer aan de praat te krijgen. Zet de apparaten die aangesloten zijn op de automaat uit en haal de stekker uit het stopcontact. Vervolgens schakel je de groep in de groepenkast weer in. Blijft de installatieautomaat ingeschakeld? Dan weet je dat overbelasting de oorzaak is van je stroomstoring.

Ook kortsluiting is een veel voorkomende oorzaak van stroomstoringen in woningen. Het wordt kortsluiting genoemd wanneer twee elektrische draden met elkaar in aanraking komen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer de isolatie van een installatiedraad zwakker wordt. De stroomsterkte rond deze plek neemt toe met warmteontwikkeling als gevolg.

Wanneer deze stroom een andere stroomdraad bereikt, kan de stroom feitelijk alle kanten op. Een installatieautomaat detecteert kortsluiting en schakelt dan af. Als de kortsluiting niet gedetecteerd wordt, kan er naast een gevaarlijke situatie ook nog eens brand ontstaan, met alle gevolgen van dien.

Als de betreffende automaat afschakelt, wordt de stroomtoevoer gestopt en neemt de warmteontwikkeling af. Kortsluiting is eenvoudig te signaleren omdat deze gepaard gaat met een sterke brandlucht die zelfs van een afstand kan worden waargenomen.

Kortsluiting komt vaak voor bij oude of defecte apparaten. Daarom is het belangrijk om altijd zorgvuldig om te gaan met de snoeren van apparaten. Let erop dat snoeren niet knakken of klem komen te zitten. Hierdoor verweert de isolatie en wordt de kans op kortsluiting vergroot. Bij oude apparaten kan ook het stroomcircuit in het apparaat zelf versleten zijn.

Een minder voorkomende reden is dat de bekabeling achter de muur niet meer in goede staat is. Eigenlijk gebeurt er dan hetzelfde als bij reguliere kortsluiting, alleen zie je dit vaak niet aankomen. Omdat het probleem zich hoogstwaarschijnlijk achter de muur afspeelt, is niet direct duidelijk wat de oorzaak is van de uitgevallen groep.

Door het opnieuw inschakelen van de automaat wordt het probleem ook niet opgelost. De automaat zal dan wederom binnen korte tijd afschakelen. De kans is groot dat het probleem zich dichtbij een schakelaar of wandcontactdoos, maar zeker weten doe je het niet.

Om het probleem rond de defecte bekabeling op te lossen, moet de stroomtoevoerkabel hoogstwaarschijnlijk vervangen worden. De kans is groot dat deze kabels achter de muur zitten. Dit is niet alleen onhandig, maar ook nog eens gevaarlijk. Laat deze werkzaamheden daarom altijd door een gecertificeerde elektriciën uitvoeren. Een elektriciën weet precies hoe hij te werk moet gaan, en kan jouw probleem met defecte bekabeling eenvoudig en veilig oplossen.

Deze drie voorbeelden laten goed zien wat het belang is van een goed werkende groepenkast. Deze beschermt niet alleen je apparaten, maar ook je gezin. Voorkom gevaren in huis en zorg voor een veilige stroomvoorziening. De moderne automaten van Resi9 bieden de de beste bescherming. Zo kan jij en je familie zorgeloos stroom gebruiken zonder risico’s.

Als het aankomt op een veilige stroomdistributie in je woning, laat je liever niets aan het toeval over. Met de geavanceerde componenten van Resi9 kies je voor een betrouwbare beveiliging voor mens en apparatuur. Met de Resi9-componenten breid je de standaard Advanced groepenkasten eenvoudig uit met aanvullende functies, volledig naar eigen wens. Alle Resi9 componenten en Advanced groepenkasten zijn voorzien van een KEMA-keur. Ga voor de beste gecertificeerde veiligheid in jouw woning.